ʻO ke kaumaha ka maʻi noʻonoʻo maʻamau i hiki ke loaʻa ka hopena nui i ke ola o ke kanaka. He mea koʻikoʻi ka hoʻomaopopo ʻana i nā kumu nui a me nā hōʻailona o ke kaumaha no ka ʻike mua ʻana a me ka mālama kūpono. ʻOiai ke aʻo ʻia nei nā kumu kūpono o ke kaumaha, ua manaʻo ʻia nā mea e like me ke ʻano kemika i loko o ka lolo, genetics, nā hanana ola, a me nā kūlana olakino e kōkua i ka ulu ʻana o ke kaumaha. ʻO ka ʻike ʻana i nā hōʻailona e like me ke kaumaha mau, ka nalowale o ka hoihoi, ka luhi, ka pilikia hiamoe, a me nā pilikia noʻonoʻo he mea koʻikoʻi ia i ka ʻimi ʻana i ke kōkua a hoʻomaka i ka huakaʻi i ka hoʻōla. Me ke kākoʻo kūpono a me ka mālama ʻana, hiki ke hoʻokele maikaʻi ʻia ke kaumaha, e ʻae i nā poʻe e hoʻihoʻi hou i ko lākou ola a hoʻomaikaʻi i ke olakino holoʻokoʻa.
ʻO ke kaumaha kahi maʻi noʻonoʻo maʻamau e pili ana i nā miliona o nā kānaka a puni ka honua. ʻOi aku ia ma mua o ke kaumaha a haʻahaʻa paha; he manaʻo hoʻomau ʻole o ka manaʻolana, ke kaumaha, a me ka nalowale o ka hoihoi i nā hana i leʻaleʻa.
Hiki iā ia ke hoʻopilikia i ka noʻonoʻo, ka hoʻomanaʻo, ka ʻai ʻana, a me ka hiamoe. Hiki i ke kaumaha ke hoʻopilikia nui i ke ola o ke kanaka i kēlā me kēia lā, ka pilina, a me ke olakino holoʻokoʻa.
Hiki i ke kaumaha ke hoʻopilikia i kekahi me ka nānā ʻole i ka makahiki, ke kāne, ka lāhui a i ʻole ke kūlana socioeconomic. Nui nā kumu e kōkua ai i ka ulu ʻana o ke kaumaha, e like me nā kumu genetic, biological, environmental and psychological. ʻOiai ke ʻike nei nā mea a pau i ke kaumaha a i ʻole ke kaumaha i kekahi manawa o ko lākou ola, ʻike ʻia ke kaumaha e ka hoʻomau a me ka ikaika. Hiki ke mau no nā pule, mahina a i ʻole mau makahiki. He mea nui ka hoʻomaopopo ʻana ʻaʻole ʻo ke kaumaha he nāwaliwali pilikino a i ʻole ke ʻano kīnā; He maʻi kēia e pono ai ka ʻike a me ka mālama ʻana.
He mea nui e hoʻomaopopo ʻaʻole ʻike ka poʻe me ke kaumaha i nā hōʻailona āpau, a ʻokoʻa ka paʻakikī a me ka lōʻihi o nā hōʻailona mai kēlā me kēia kanaka. Inā ʻike kekahi i kekahi o kēia mau hōʻailona no ka manawa lōʻihi, pono e ʻimi i ke kōkua ʻoihana mai kahi loea olakino noʻonoʻo. Hoʻohui, ʻo ka mālama ʻana i ke kaumaha e pili pinepine i ka hui ʻana o psychotherapy, lāʻau lapaʻau, a me nā loli ola.
●Hiki i ka hoʻonaʻauao kino, e like me ka cognitive behavioral therapy (CBT), ke kōkua i ka poʻe e ʻike a hoʻololi i nā ʻano manaʻo maikaʻi ʻole a me nā ʻano e alakaʻi ai i ke kaumaha.
● Hiki i nā lāʻau antidepressant, e like me selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs), ke kōkua i ka hoʻoponopono hou ʻana i nā kinikona i loko o ka lolo a hoʻomaha i nā hōʻailona o ke kaumaha. Iwaena o lakou,Tianeptine Sulfatehe mea hoʻopaneʻe hoʻopiʻi serotonin koho (SSRI) a me ka antidepressant. Ma ke ʻano he antidepressant non-traditional, ʻo kāna hana o ka hana e hoʻomaikaʻi i ke ʻano a me ke ʻano o ke ʻano ma o ka hoʻonui ʻana i ka synaptic plasticity o nā neurons hippocampal. Hoʻohana pū ʻia ʻo Tianeptine hemisulfate monohydrate e mālama i ka hopohopo a me nā pilikia o ke ʻano.
● ʻO ka lawe ʻana i nā maʻamau olakino a me ka ʻae ʻana i ke ola olakino hiki ke hāʻawi i nā mea hana ikaika e lanakila ai i kēia maʻi olakino. Ma ka hoʻomaʻamaʻa maʻamau, ka ʻai ʻana i ka meaʻai kaulike, ka hoʻomaka ʻana i ka hiamoe maikaʻi, ka ʻimi ʻana i ke kākoʻo kaiaulu, a me ka hoʻomaʻamaʻa ʻana i ka noʻonoʻo a me ka mālama ponoʻī, hiki i nā kānaka ke hana i nā hana koʻikoʻi i ka hoʻōla.
Nīnau: Hiki anei i ka ʻai a me ka hoʻoikaika kino ke kōkua i ka hoʻēmi ʻana i nā hōʻailona kaumaha?
A: ʻAe, ua hōʻike kekahi mau haʻawina ʻo ka lawe ʻana i ka meaʻai olakino a me ka hoʻoikaika mau ʻana e hiki ke kōkua i ka hōʻemi ʻana i nā hōʻailona kaumaha. Hiki i kēia mau hoʻololi o ka nohona ke hoʻopōmaikaʻi i ke olakino noʻonoʻo a kōkua i ka manaʻo o ka maikaʻi holoʻokoʻa.
Nīnau: Pehea e kōkua ai ka hoʻoikaika kino i ke kaumaha?
A: Ua ʻike ʻia ka hoʻoikaika kino e hoʻokuʻu i nā endorphins, ʻo ia nā mea hoʻoikaika kino i loko o ko mākou lolo. He kōkua nō hoʻi i ka hoʻohaʻahaʻa ʻana i ka mumū, hoʻomaikaʻi i ka hiamoe maikaʻi, a hoʻonui i ka manaʻo ponoʻī. Hiki i ka hoʻomaʻamaʻa maʻamau ke hoʻonui i ka hana ʻana o nā neurotransmitters e like me ke serotonin a me nā norepinephrine, i hoʻohālikelike pinepine ʻia i nā poʻe me ke kaumaha.
Hoʻopau: No ka ʻike maʻamau wale nō kēia ʻatikala a ʻaʻole pono e manaʻo ʻia he ʻōlelo aʻoaʻo olakino. Loaʻa mai kekahi o ka ʻike moʻomanaʻo blog mai ka Pūnaewele a ʻaʻole ʻoihana. ʻO kēia pūnaewele wale nō ke kuleana no ka hoʻokaʻawale ʻana, ka hoʻopili ʻana a me ka hoʻoponopono ʻana i nā ʻatikala. ʻO ke kumu o ka hāʻawi ʻana i nā ʻike hou aʻe ʻaʻole ia he manaʻo ʻae ʻoe i kāna mau manaʻo a hōʻoia paha i ka ʻoiaʻiʻo o kāna ʻike. E nīnau mau i kahi ʻoihana mālama ola ma mua o ka hoʻohana ʻana i nā mea hoʻohui a i ʻole ka hoʻololi ʻana i kāu ʻano mālama ola kino.
Ka manawa hoʻouna: ʻOkakopa-10-2023